Publicatiedatum: 16 maart 2023 - 10:34

Het Rijksmuseum heeft een 17de-eeuws goudrobijnglas op TEFAF verworven. Het betreft een vroeg exemplaar van de uitvinder, alchemist en glasmaker Johann Kunckel. Goudrobijnglas was een van de moeilijkste soorten glas om te vervaardigen en krijgt een diepe rode kleur door de toevoeging van goud aan de receptuur. De spectaculaire kleur in combinatie met de hoge kwaliteit van de gravering maken dit een nieuw hoogtepunt binnen de collectie van het Rijksmuseum. Deze aankoop is mogelijk gemaakt door de VriendenLoterij, het Ambaum Haks Fonds / Rijksmuseum Fonds en een particuliere schenker. Het object zal later dit jaar in het Rijksmuseum te zien zijn.

Johann Kunckel
Johann Kunckel (ca. 1637-1703), apotheker, alchemist en zoon van een glasmaker, werkte vanaf 1678 aan het hof van Frederik Willem I, keurvorst van Brandenburg en hertog van Pruisen. In datzelfde jaar ontwikkelde Kunckel het recept voor goudrobijnglas. Hiervoor kreeg hij van Frederik Willem I een eiland in de omgeving van Potsdam tot zijn beschikking, het Pfaueninsel, waar hij buiten het blikveld van concurrenten in het geheim aan het glas kon werken. Kunckel creƫerde verschillende goudrobijnen glazen en bokalen die bijzonder goed werden gewaardeerd door de Europese vorsten. De aantrekkingskracht van deze voorwerpen was niet alleen de prachtige kleur, maar ook de magische kwaliteiten die aan goud en robijn werden toegekend. Er zijn ongeveer 20 glazen uit de vroege periode bekend. De schelpvormige kelk is uniek binnen deze groep.

Kunstkammer
Op de kelk is een scene gegraveerd van rond wijnranken dartelende putti. De gravering wordt toegeschreven aan de meester glasgraveur Gottfried Spiller (1663-1728) die verschillende goudrobijnglazen heeft gegraveerd. Het glas is zo bewerkt dat het niet oogt als geblazen glas, maar eerder doet denken aan geslepen steen. Dit object past daarmee in de traditie van de Kunstkammer, verzamelingen waar wonderlijke objecten uit de natuur, wetenschap en kunst werden bijeengebracht.

Onmisbare steun
Het Rijksmuseum is dankbaar voor alle vormen van steun die het mag ontvangen. Subsidie van de overheid, bijdragen van het bedrijfsleven en fondsen, schenkingen, nalatenschappen en Vrienden zijn essentieel voor het Rijksmuseum.

Beeld

Johann Kunckel. Gegraveerd goudrobijn glas met schelpvormige kelk met bijbehorende foedraal. Potsdam, ca. 1685-1690. Gravering toegeschreven aan Gottfried Spiller

Johann Kunckel. Gegraveerd goudrobijn glas met schelpvormige kelk met bijbehorende foedraal. Potsdam, ca. 1685-1690. Gravering toegeschreven aan Gottfried Spiller

Johann Kunckel. Gegraveerd goudrobijn glas met schelpvormige kelk met bijbehorende foedraal. Potsdam, ca. 1685-1690. Gravering toegeschreven aan Gottfried Spiller