Renaissance

De renaissance beslaat globaal de periode 1400-1600, toen kunsten, letteren en wetenschap in Europa bloeiden door een grote belangstelling voor de klassieke oudheid. De term renaissance - letterlijk ‘wedergeboorte’ - ontstond pas in de 19de eeuw. De Zwitserse historicus Jacob Burckhardt zag de opleving van de antieke cultuur als een breuk met de donkere middeleeuwen. Anderen zien de renaissance meer als geleidelijke overgang naar een nieuwe tijd.

De renaissance verspreidde zich vanuit Italië. In de beeldende kunst lag de nadruk op een realistische weergave van de natuur, onder meer door gebruik van perspectief met één verdwijnpunt. Naast onderwerpen uit de klassieke oudheid bleven christelijke voorstellingen geliefd, in een nieuw, natuurgetrouw jasje. Architectuur en kunstnijverheid kregen nieuwe vormen naar Romeins voorbeeld: rondbogen, zuilen, driehoekige frontons. De ideale renaissancekunstenaar was een homo universalis, een universele mens, zowel kunstzinnig als wetenschappelijk onderlegd. Anders dan veel van hun middeleeuwse voorgangers waren renaissancekunstenaars niet anoniem en vaak zelfs beroemd bij tijdgenoten.