Tentoonstelling over 17de-eeuwse eetcultuur op Schiphol
17 november 2023 – november 2024
Publicatiedatum: 15 november 2023 - 08:40
Aan de hand van acht schilderijen uit de collectie van het Rijksmuseum schetst de tentoonstelling Aan tafel! een beeld van de Nederlandse eetcultuur in de 17de eeuw. Stillevens en scènes uit het dagelijks leven van kunstenaars als Gabriël Metsu, Abraham Mignon en Cornelis Dusart laten zien wat mensen destijds aten, van wie ze hun voedsel kochten en waar dat eten vandaan kwam. Aan tafel! is vanaf 17 november een jaar lang te zien in het Rijksmuseum op Schiphol en wordt mogelijk gemaakt door Amsterdam Airport Schiphol en ING.
Overvloed
De enorme groei van de handel in de zeventiende eeuw had een grote weerslag op tafel. Chinees porselein werd bij rijke burgers een pronkstuk op de gedekte tafel en levensmiddelen van over de hele wereld vullen het menu van lokale producten aan. Deze ontwikkeling is goed te zien op stillevens. Zo is op het Stilleven met roemer, zoutvat, tabak, citroen en olijven van Jan Jansz van de Velde III (1651) onder meer tabak en zout te zien, dat was meegenomen door de West-Indische Compagnie (WIC). Stilleven met vruchten van Pieter Gallis (1673) toont fruitsoorten uit China en Perzië.
Brood met kaas en ham
Voor een gemiddeld gezin was het menu iets minder uitgebreid. Zo bestond het ontbijt voornamelijk uit brood met kaas en ham, zoals is te zien op het schilderij Man en vrouw aan de ontbijttafel van Gabriël Metsu (1650-1660). Op datzelfde schilderij is ook te zien dat de vrouw een fluitglas met bier vult. Water werd amper gedronken, maar bier des te meer, de hele dag door.
Artisjokken
Bijzonder op het schilderij Man en vrouw met een kind voor een boerderij van David Teniers II (ca. 1650-1655) zijn de afgebeelde artisjokken die naast de wortelen en kolen liggen. Artisjokken waren destijds iets nieuws in Nederland. Ze zijn afkomstig uit het Middellandse Zeegebied en werden vanaf het eind van de zestiende eeuw geïntroduceerd in Noord-Europa.
Visstalletje
Het schilderij Vismarkt van Cornelis Dusart (1683) toont een visstalletje waarin een vrouw enkele vissen schoonmaakt. Voor vrouwen uit de middenklasse was het verkopen van producten en levensmiddelen een gebruikelijke manier om in hun levensonderhoud te voorzien. In de vishandel vormden ze zelfs de meerderheid. Ze beoefenden verschillende beroepen: van verkoopsters en bezorgsters van vis tot leveranciers van vismanden.
Rijksmuseum op Schiphol
Het Rijksmuseum is in 2002 het allereerste kunstmuseum met een dependance op een luchthaven. Reizigers kunnen het museum daar 24 uur per dag gratis bezoeken. De dependance ligt tussen Lounge 2 en 3 achter de veiligheidscontrole op Amsterdam Airport Schiphol.
Onmisbare steun
Het Rijksmuseum is dankbaar voor alle vormen van steun die het ontvangt. Subsidie van de overheid, bijdragen van het bedrijfsleven en fondsen, schenkingen, nalatenschappen en Vrienden zijn essentieel voor het Rijksmuseum.
, ca. 1650 - ca. 1655.jpg?c=fa45752b7d0a4662a5285bb3a2392674ca4b0670d65edc0a79219803327176b5){kind=link}
, 1651.jpg?c=4b7fd5998448768065d212b00fd5909360e84ecbdc76ca9ce0350e47f6480cfa){kind=link}