Publicatiedatum: 08 maart 2021 - 08:00

Voor het eerst in de geschiedenis toont het Rijksmuseum werk van vrouwelijke kunstenaars in de Eregalerij. Schilderijen van Judith Leyster, Gesina ter Borch, en Rachel Ruysch zijn binnenkort permanent te zien te midden van hun 17de-eeuwse collega’s Frans Hals, Johannes Vermeer en Rembrandt. Het museum wil hiermee het onderbelichte aandeel van vrouwen in de Nederlandse cultuurgeschiedenis meer aandacht geven.

Vrouwen spelen een belangrijke rol in de cultuurgeschiedenis van Nederland. Zij ontbraken tot nu toe op de Eregalerij van het Rijksmuseum. Het is van belang dat we de eeuwenoude collectie van het Rijksmuseum steeds weer met een nieuwe blik bekijken en verrijken. Dat doen we door middel van onderzoek en presentatie. Het stellen van nieuwe vragen en het bestuderen van andere bronnen en objecten levert een completer verhaal van Nederland op.

Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum

Onderzoeksprogramma

Recent is in het Rijksmuseum een meervoudig onderzoek gestart naar het vrouwelijke aandeel in de Nederlandse cultuurgeschiedenis en de representativiteit in de Rijksmuseumcollectie. Dit onderzoek beslaat het inventariseren van het aantal vrouwelijke vervaardigers, het achterhalen van hun levensverhaal en de vaak ontbrekende informatie over afgebeelde vrouwen. Ook de totstandkoming van de collectie en instituutsgeschiedenis wordt onder de loep genomen door vrouwelijke verzamelaars, opdrachtgevers, schenkers en conservatoren van het Rijksmuseum in kaart te brengen.

Het museum heeft op het gebied van vrouwengeschiedenis een inhaalslag te maken. De vaste presentatie van het Rijksmuseum geeft een beeld van de cultuur van Nederland door de eeuwen heen. Dit verhaal wordt echter opvallend weinig verteld vanuit een vrouwelijke perspectief. Dat is te zien aan de samenstelling van de collectie en aan de nog onvoldoende gedocumenteerde kennis over de rol van vrouwen in de Nederlandse geschiedenis.

Jenny Reynaerts, conservator 19de-eeuwse schilderkunst Rijksmuseum en voorzitter van het onderzoeksprogramma

Talkshow op Internationale Vrouwendag

Maandag 8 maart 2021 presenteert het Rijksmuseum de online talkshow Vrouwen in kunst en geschiedenis. Experts vertellen over de positie van de vrouw, van Melkmeisje en Kenau tot Judith Leyster en Marie de Lange. Er wordt ingezoomd op de 17de eeuw en de 19de eeuw, waar kunstenaressen, modellen en voorvechters voor vrouwenrechten hun rol opeisten. Naar aanleiding van de tentoonstelling Slavernij wordt stilgestaan bij vrouwen in slavernij: hoe zij leefden en vochten voor een beter bestaan. Voor meer informatie kijk hier.

Podcast en Stories

Over vrouwen in de collectie heeft het Rijksmuseum al veel te vertellen. Bijvoorbeeld in de Rijksmuseum podcast waar Janine Abbring met conservator tekeningen Ilona van Tuinen spreekt over Gesina ter Borch. Of in diverse Rijksmuseum Stories over vrouwen in de kunst en geschiedenis.

Het Rijksmuseum gaat open zodra het weer kan. De werken die na de lockdown te zien zijn in de Eregalerij:

  • De serenade, 1629. Judith Leyster (1609-1666)
  • Memorieportret van Moses ter Borch, 1667/1669. Gesina ter Borch (1633-1690) samen met haar broer Gerard ter Borch (1617-1681)
  • Stilleven met bloemen in een glazen vaas (ca. 1690-ca. 1720) van Rachel Ruysch (1664-1750)